Een groot verantwoordelijkheidsgevoel; zo ga je ermee om!

Heb jij regelmatig het idee dat je een te groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt? Kun je jouw werk bijvoorbeeld moeilijk loslaten en heb je het idee dat je altijd ‘aan’ moet staan?  In deze blogpost wil ik je meer vertellen over de manier waarop je jouw verantwoordelijkheidsgevoel in toom kunt houden en hoe je ervoor zorgt dat je niet over je eigen grenzen heen gaat.

Wat is een verantwoordelijkheidsgevoel eigenlijk?

Laten we eerst kort stilstaan bij wat een ‘groot verantwoordelijkheidsgevoel’ eigenlijk inhoudt. Het is de innerlijke drang om te presteren, om je werk goed te doen en om anderen niet teleur te stellen. Dat klinkt als iets positiefs, maar zoals met veel dingen in het leven, kan ‘teveel van het goede’ ook schadelijk zijn. Teveel verantwoordelijkheidsgevoel kan bijvoorbeeld leiden tot stress, afname van je productiviteit of zelfs een burn-out. Om die nare gevolgen geen kans te geven is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Want hoe komt het dat jij een te groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt op je werk? En waaraan kun je het herkennen?

De oorzaak van een te groot verantwoordelijkheidsgevoel

Een van de belangrijkste oorzaken van een groot verantwoordelijkheidsgevoel is perfectionisme. Je wilt dat alles vlekkeloos verloopt. Daarnaast kunnen angst om te falen en de behoefte om anderen tevreden te stellen ook bijdragen; vaak is er dan eveneens sprake van moeite met ‘nee zeggen’ en conflictvermijdend gedrag. Ook kan het ermee te maken hebben dat de cultuur in je organisatie wordt gekenmerkt door zoveel mogelijk werken en presteren. In plaats van samenwerken met collega’s en hulp vragen, ben je geneigd het werk naar jezelf toe te trekken. Want: ‘jouw verantwoordelijkheid is jouw verantwoordelijkheid – daar zadel je een ander niet mee op’. Die gedachtegang zorgt er onbewust voor dat jouw verantwoordelijkheidsgevoel een té grote rol gaat spelen.

Hoe herken je een te groot verantwoordelijkheidsgevoel bij jezelf?

• Je neemt constant taken op je die eigenlijk niet tot jouw functie behoren en die je er eigenlijk niet bij kunt hebben
• Je hebt moeite met delegeren en wilt de controle houden over alle aspecten van je werk
• Je voelt je snel schuldig als er iets misgaat, zelfs als het buiten jouw invloedssfeer ligt
• Je werkt vaak over of neemt werk mee naar huis om alles af te krijgen
• Je hebt het gevoel dat je altijd ‘de kar aan het trekken bent’ op je afdeling
• Je vindt het moeilijk om taken los te laten of te vertrouwen dat anderen ze goed zullen uitvoeren
• Je voelt je verantwoordelijk voor het oplossen van problemen die eigenlijk bij anderen liggen

Herken jij dit bij jezelf? Dan is de kans groot dat jij ook een te groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt in je werk. Gelukkig zijn er manieren om hier op een goede manier mee om te gaan…

Tips om je verantwoordelijkheidsgevoel binnen de perken te houden

Nu je de signalen herkent, is het belangrijk om de leiding te nemen over je eigen grenzen. Want als je over je grenzen heen gaat, creëer je een vicieuze cirkel van stress en vermoeidheid. Door je grenzen te bewaken, zorg je ervoor dat je energie behoudt, zowel op het werk als in je privéleven. Laten we eens kijken naar een paar praktische tips om jouw verantwoordelijkheidsgevoel binnen de perken te houden:

1. Wees je bewust van je eigen grenzen

De eerste stap is jezelf ervan bewust worden wat je grenzen zijn. Neem de tijd om na te denken over wat je aankunt en wat niet. Schrijf het desnoods op. Dit geeft je een duidelijk overzicht en helpt je om beter voor jezelf op te komen.

2. Leer nee zeggen

Dit is misschien wel de moeilijkste, maar ook de belangrijkste vaardigheid die je kunt ontwikkelen. Het is niet altijd makkelijk om nee te zeggen, maar je hoeft je niet schuldig te voelen. Onthoud: elke keer dat je ja zegt tegen iets dat je níet wilt doen, zeg je eigenlijk nee tegen iets anders. Bijvoorbeeld je eigen tijd, je gezin en je welzijn. Op je werk kunnen er juist nieuwe deuren opengaan door vaker nee te zeggen: nee zeggen tegen de ene taak, betekent namelijk ruimte overhouden om ja te zeggen tegen iets waar je wél energie van krijgt. Meer hierover lees je ook in mijn blog over ‘nee zeggen’.

3. Stel prioriteiten

Wanneer jouw verantwoordelijkheidsgevoel je begint te overweldigen, is het tijd om prioriteiten te stellen. Wat is echt belangrijk? Wat kan wachten? Door je takenlijst te prioriteren, kun je beter bepalen waar je je energie aan wilt besteden. Neem regelmatig even een time-out tussen je werkzaamheden in, om te checken of wat je doet nog klopt bij de prioriteiten die je hebt gesteld.

4. Communiceer openlijk

Als je het gevoel hebt dat je te veel op je bordje hebt, praat er dan over met je leidinggevende of collega’s. Open communicatie kan wonderen doen. Ze zijn er niet om je te belasten, maar om je te ondersteunen. Wie weet, misschien komen ze zelfs met een oplossing die je niet had verwacht!

5. Neem de tijd voor jezelf

Neem regelmatig pauze om je hoofd scherp te houden. Ga even wandelen of doe iets anders waar je ontspannen van wordt. Je zult merken dat dit alleen maar een positieve impact heeft op je productiviteit. Ook een leuke hobby, sport of simpelweg wat quality time met vrienden en familie helpen je om de balans te bewaren. Het leven is meer dan alleen werk, en als je jezelf toestaat om te genieten, zul je merken dat jouw verantwoordelijkheidsgevoel op een gezonde manier in balans blijft.

Oké, en wat nu?

Met bovenstaande stappen kom je alvast een heel eind met het inperken van jouw té grote verantwoordelijkheidsgevoel. Heb je het idee dat er meer aan de hand is en dat jouw verantwoordelijkheidsgevoel gepaard gaat met andere dingen die oprecht werkplezier in de weg staan? Ben je zelfs op het punt beland dat je twijfelt of je überhaupt wel op de juiste plek zit? Voel je dan vrij om contact met me op te nemen. Grote kans dat je met een eenmalige inzichtsessie van drie uurtjes al heel veel helder gaat krijgen voor jezelf!